Znajdź zawartość

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Mechanizm obronny u kirysków, czyli wydzielanie toksyn Tekst: Piotr Szulada Rzeki Ameryki Południowej są pełne drapieżników żerujących na małych rybach, w tym na kiryskach. „Opancerzenie" nie zawsze w pełni chroni kiryski przed agresorami. Część gatunków ma naturalne ochronne ubarwienie oraz wykazuje zachowanie, które zabezpiecza je przed drapieżnikami (zastygają nieruchomo) - jednak nie jest to zjawisko powszechne. Innym mechanizmem obronnym, który niedawno odkryto, jest zdolność uwalniania toksyn w skrajnym stresie - ma to na celu powstrzymanie atakującego drapieżnika - niestety może to mieć też skutki śmiertelne dla kirysków. W handlu rybami tropikalnymi, transportowanie i przemieszczanie może narażać ryby na długotrwały stres. Niektórzy doświadczyli tego zjawiska, kupując w sklepie kiryski. Gdy docierali do domu, okazywało się, że wszystkie ryby padły po drodze. Taką sytuację opisał w 2002 roku znakomity brytyjski akwarysta Ian Fuller (bardzo polecam jego stronę scotcat.com). Podczas targów akwarystycznych zaobserwował sytuację, gdy zestresowana samica Corydoras sterbai uwolniła mętny śluz w okolicy skrzel. Ryby udało mu się uratować poprzez wymianę dużej części wody - kiryski w akwarium, gdzie to się stało, wróciły do normalnej dyspozycji. Proces odłowu, pakowania i transportu może być bardzo stresujący dla ryb i w efekcie może wywoływać samozatrucie. Niektóre gatunki kirysków są znane z uwalniania obronnej wydzieliny. Skład chemiczny tych toksycznych wydzielin jest nieznany. Siła toksyn uwalnianych przez kiryski różni się w zależności od gatunku, ale mogą one być bardzo śmiertelne dla grupy ryb w małej torebce transportowanej. W swoim naturalnym środowisku kiryski po uwolnieniu toksyn opuszczają siedlisko, ale nie jest to możliwe w plastikowym worku. W rezultacie ryby są narażone na działanie własnych toksyn - zazwyczaj przestają oddychać i umierają w ciągu kilku minut. Analiza toksyn wytwarzanych przez kiryski za pomocą różnych testów i spektrometrii mas (1) potwierdziła, że ich wydzieliny składają się z wielu związków białkowych przypominających jad. Obecnie bada się skład chemiczny „jadu” u wielu gatunków kirysków. W połączeniu z poznaniem składu chemicznego produkowanych przez kiryski toksyn badana jest anatomiczna i histologiczna budowa gruczołów ją produkujących (analiza anatomiczna (2) i histologiczna (3). Przy zastosowaniu badań anatomicznych został znaleziony gruczoł w pobliżu otworu, z którego wydzielana toksyna może się uwalniać. Sprawdzana jest również zależność anatomiczna i histologiczna między gruczołami, a promieniami twardymi płetw piersiowych w celu oceny zdolności używania ich jako narzędzi służących do zatrucia innych ryb. W praktyce akwarystycznej, aby wykluczyć samozatrucie, stosuje się często zabezpieczenie polegające na dodaniu na czas transportu do worka z kiryskami odrobiny węgla aktywnego. Nie zdarzyło mi się jeszcze, żeby tak przygotowane ryby nie przeżyły podróży. Obecność gruczołów wydzielających trujące toksyny naukowo potwierdzono u Corydoras sterbai i Corydoras duplicareus, ale prawdopodobnie analogicznie występują także u innych gatunków. Przypisy: (1) Spektrometria mas (MS, z ang. mass spectrometry) – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawą jest pomiar stosunku masy (m) do ładunku elektrycznego danego jonu (q). Jest metodą badania substancji za pomocą widma mas atomów i cząsteczek wchodzących w jej skład. Istota metody polega na tym, że zjonizowane atomy lub cząsteczki substancji są rozdzielane ze względu na wartość stosunku m/q i rejestrowane oddzielnie za pomocą spektrometru masowego. Z otrzymanego widma mas wyznacza się wartości mas oraz względną zawartość składników badanej substancji. (2) Anatomia - nauka o budowie narządów i układów ciała, posługuje się metodami na poziomie makroskopowym. Skupia się na badaniu ukształtowania organizmu. (3) Histologia - nauka o budowie, rozwoju i funkcjach tkanek, w przeciwieństwie do anatomii, zajmuje się badaniem mikroskopowej budowy ciała Dziękuję za konsultację merytoryczną Panu dr. Piotrowi Robakowskiemu, a za korektę polonistyczną Pani dr Ilonie Staroście. Czytaj artykuł

Tekst: Piotr Szulada, Piotr Robakowski Zdjęcia: Piotr Robakowski Filmy: Piotr Szulada Nazewnictwo, charakterystyka i pochodzenie W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tymi pięknymi kiryskami określanymi jako „gold laser”, czyli Corydoras sp. CW010. Na ten fakt wpływa już duża dostępność tego kiryska na rynku akwarystycznym, przystępna cena i przede wszystkim jego atrakcyjne ubarwienie. Przed przyjęciem systemu katalogowania nieoznaczonych kirysków opisywany był przez akwarystów jako forma barwna Corydoras aeneus. Następnie ze względu na subtelne różnice w pokroju ciała kiryski te określano jako „podobne” do C. aeneus i zapisywano w literaturze oraz zagranicznych cennikach Corydoras cf. aeneus „gold laser”. Aktualne przyporządkowanie tego kiryska ostatecznie reguluje system katalogowania CW-number, założony przez Iana Fullera i Hansa Georga Eversa na potrzeby portalu Corydoras World. W ww. systemie popularne „gold lasery” zostały ujęte jako Corydoras sp. CW010. Oprócz określenia „gold laser” inną obowiązującą nazwą handlową tych kirysków jest określenie „gold stripe”. Jednak pomimo częstego porównywania Corydoras sp. CW010 do Corydoras aeneus, według wybitnych akwarystów Szkota Iana A. M. Fullera i Niemca Hansa-Georga Eversa bardziej przypomina on wariant innego gatunku: Corydoras melanataenia. Niektórzy badacze twierdzą, że kiryski te pochodzą ze wschodniej części Peru, z okolic miasta Pucallpa i są łowione prawdopodobnie w rzekach Ukajali i Marañón, będących dopływami Amazonki. Inni sądzą, że ryby te pochodzą z Peru, ale lokalizacja ich występowania jest bliżej nieokreślona. Te piękne ryby mają jasną, białą część brzuszną ciała, jego boki są ciemnozielone z metalicznym połyskiem oraz charakterystycznie zabarwioną częścią grzbietową – tu po obu bokach występują wąskie złote (żółte), połyskujące pasy. Pasy te zaczynają się tuż za głową i sięgają do trzonu płetwy ogonowej. Zabarwienie pasów jest złociste, błyszczące, „świecące”, stąd potoczne nazwy „gold laser” i „gold stripes”. Płetwy tych ryb często są lekko zabarwione na żółty kolor. Spotykamy tu dość duże rozbieżności w intensywności zabarwienia żółtego „świecących” pasów (paski te mogą występować w różnych odcieniach koloru żółtego). Często, porównując ryby te pozyskane z odłowu z osobnikami hodowlanymi, dostrzega się także różnice w intensywności zabarwienia żółtych pasków na grzbiecie, na korzyść ryb z odłowu. Ponadto często ryby starsze mają te pasy ciemniejsze w porównaniu z rybami młodymi. Kiryski Corydoras sp. CW010 w akwariach mogą dorastać do nawet 7 cm, przy czym samice są większe i bardziej krępe od samców. Kiryski te nie sprawiają żadnych problemów w hodowli w akwarium i po osiągnieciu przez nie dojrzałości, stosunkowo łatwo doprowadzić je do rozrodu. Nawet podmiana wody w akwarium i dolanie świeżej, odstałej i chłodnej inicjuje tarło tych ryb. Tolerują one wodę o szerszym zakresie parametrów: od miękkiej do twardej, o optymalnej temperaturze od 22°C do 26°C, o odczynie w zakresie pH: 6,8 – 7,2. Warianty kolorystyczne (mutacje) u Corydoras sp. CW010 Niemieccy hodowcy uzyskali i utrwalili już dwie znane mutacje barwne u kirysków Corydoras sp. CW010 tj. przepiękną formę albinotyczną oraz formę czerwoną. Forma albinotyczna Corydoras sp. CW010 W słynnym niemieckim magazynie DATZ (nr 74 luty/marzec 2021) ostatnio ukazał się artykuł i krótki wywiad z niemieckim hodowcą Wolframem Endersem, który uzyskał formę albinotyczną. Opisuje on, że pewnego razu z tarła uzyskał pięć „albinosów”, które po podrośnięciu okazały się samcami. Zatem utrwalenie tej cechy nie było najprostsze, ponieważ wymagało skrzyżowania uzyskanych samców z ich matką, co zakończyło się powodzeniem i dzisiaj ta forma jest już dostępna u niemieckich hodowców. Ciekawostką jest fakt, że Pan Enders uzyskał też osobnika albinotycznego u popularnych „green laserów” (Corydoras sp. CW009), ale niestety uzyskany albinos padł, nie osiągając dojrzałości płciowej. Należy tu zaznaczyć, że forma albinotyczna tego kiryska posiada standardowo czerwone oczy, jest zabarwiona na intensywny żółty kolor i zachowała piękne złote pasy w części grzbietowej, po bokach ciała. Autorom artykułu udało się zakupić w Niemczech ten wariant barwny i oczekują z niecierpliwością na pełną dojrzałość i pierwszą próbę rozrodu. Jak wygląda forma albinotyczna powyższego kiryska można zobaczyć pod poniższym linkiem: https://youtu.be/28sQdkucFwo Forma czerwona Corydoras sp. CW010 Istnieje również wyselekcjonowana przez niemieckich akwarystów czerwona forma hodowlana kiryska Corydoras sp. CW010 rot. Ryby te posiadają lekko zabarwioną na czerwono brzuszną część ciała, a świecące paski na grzbiecie po obu bokach ciała są bardziej żółto-czerwone. Autorom powyższego artykułu również udało się zakupić ten wariant barwny i jeden z nich z powodzeniem go rozmnaża. Jak wygląda forma czerwona tego kiryska można zobaczyć pod poniższymi linkami: https://youtu.be/VDY5vVMzYfw https://youtu.be/u5dfDWEzid8 https://youtu.be/rVOlZvwTkeM https://youtu.be/M_fdnwQ73kA https://youtu.be/9eWM3H9url8

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Kilka ciekawostek o popularnych kiryskach nazywanych „gold laser”, czyli Corydoras sp. CW010 Tekst: Piotr Szulada, Piotr Robakowski Zdjęcia: Piotr Robakowski Filmy: Piotr Szulada Nazewnictwo, charakterystyka i pochodzenie W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tymi pięknymi kiryskami określanymi jako „gold laser”, czyli Corydoras sp. CW010. Na ten fakt wpływa już duża dostępność tego kiryska na rynku akwarystycznym, przystępna cena i przede wszystkim jego atrakcyjne ubarwienie. Przed przyjęciem systemu katalogowania nieoznaczonych kirysków opisywany był przez akwarystów jako forma barwna Corydoras aeneus. Następnie ze względu na subtelne różnice w pokroju ciała kiryski te określano jako „podobne” do C. aeneus i zapisywano w literaturze oraz zagranicznych cennikach Corydoras cf. aeneus „gold laser”. Aktualne przyporządkowanie tego kiryska ostatecznie reguluje system katalogowania CW-number, założony przez Iana Fullera i Hansa Georga Eversa na potrzeby portalu Corydoras World. W ww. systemie popularne „gold lasery” zostały ujęte jako Corydoras sp. CW010. Oprócz określenia „gold laser” inną obowiązującą nazwą handlową tych kirysków jest określenie „gold stripe”. Jednak pomimo częstego porównywania Corydoras sp. CW010 do Corydoras aeneus, według wybitnych akwarystów Szkota Iana A. M. Fullera i Niemca Hansa-Georga Eversa bardziej przypomina on wariant innego gatunku: Corydoras melanataenia. Niektórzy badacze twierdzą, że kiryski te pochodzą ze wschodniej części Peru, z okolic miasta Pucallpa i są łowione prawdopodobnie w rzekach Ukajali i Marañón, będących dopływami Amazonki. Inni sądzą, że ryby te pochodzą z Peru, ale lokalizacja ich występowania jest bliżej nieokreślona. Te piękne ryby mają jasną, białą część brzuszną ciała, jego boki są ciemnozielone z metalicznym połyskiem oraz charakterystycznie zabarwioną częścią grzbietową – tu po obu bokach występują wąskie złote (żółte), połyskujące pasy. Pasy te zaczynają się tuż za głową i sięgają do trzonu płetwy ogonowej. Zabarwienie pasów jest złociste, błyszczące, „świecące”, stąd potoczne nazwy „gold laser” i „gold stripes”. Płetwy tych ryb często są lekko zabarwione na żółty kolor. Spotykamy tu dość duże rozbieżności w intensywności zabarwienia żółtego „świecących” pasów (paski te mogą występować w różnych odcieniach koloru żółtego). Często, porównując ryby te pozyskane z odłowu z osobnikami hodowlanymi, dostrzega się także różnice w intensywności zabarwienia żółtych pasków na grzbiecie, na korzyść ryb z odłowu. Ponadto często ryby starsze mają te pasy ciemniejsze w porównaniu z rybami młodymi. Kiryski Corydoras sp. CW010 w akwariach mogą dorastać do nawet 7 cm, przy czym samice są większe i bardziej krępe od samców. Kiryski te nie sprawiają żadnych problemów w hodowli w akwarium i po osiągnieciu przez nie dojrzałości, stosunkowo łatwo doprowadzić je do rozrodu. Nawet podmiana wody w akwarium i dolanie świeżej, odstałej i chłodnej inicjuje tarło tych ryb. Tolerują one wodę o szerszym zakresie parametrów: od miękkiej do twardej, o optymalnej temperaturze od 22°C do 26°C, o odczynie w zakresie pH: 6,8 – 7,2. Warianty kolorystyczne (mutacje) u Corydoras sp. CW010 Niemieccy hodowcy uzyskali i utrwalili już dwie znane mutacje barwne u kirysków Corydoras sp. CW010 tj. przepiękną formę albinotyczną oraz formę czerwoną. Forma albinotyczna Corydoras sp. CW010 W słynnym niemieckim magazynie DATZ (nr 74 luty/marzec 2021) ostatnio ukazał się artykuł i krótki wywiad z niemieckim hodowcą Wolframem Endersem, który uzyskał formę albinotyczną. Opisuje on, że pewnego razu z tarła uzyskał pięć „albinosów”, które po podrośnięciu okazały się samcami. Zatem utrwalenie tej cechy nie było najprostsze, ponieważ wymagało skrzyżowania uzyskanych samców z ich matką, co zakończyło się powodzeniem i dzisiaj ta forma jest już dostępna u niemieckich hodowców. Ciekawostką jest fakt, że Pan Enders uzyskał też osobnika albinotycznego u popularnych „green laserów” (Corydoras sp. CW009), ale niestety uzyskany albinos padł, nie osiągając dojrzałości płciowej. Należy tu zaznaczyć, że forma albinotyczna tego kiryska posiada standardowo czerwone oczy, jest zabarwiona na intensywny żółty kolor i zachowała piękne złote pasy w części grzbietowej, po bokach ciała. Autorom artykułu udało się zakupić w Niemczech ten wariant barwny i oczekują z niecierpliwością na pełną dojrzałość i pierwszą próbę rozrodu. Jak wygląda forma albinotyczna powyższego kiryska można zobaczyć pod poniższym linkiem: https://youtu.be/28sQdkucFwo Forma czerwona Corydoras sp. CW010 Istnieje również wyselekcjonowana przez niemieckich akwarystów czerwona forma hodowlana kiryska Corydoras sp. CW010 rot. Ryby te posiadają lekko zabarwioną na czerwono brzuszną część ciała, a świecące paski na grzbiecie po obu bokach ciała są bardziej żółto-czerwone. Autorom powyższego artykułu również udało się zakupić ten wariant barwny i jeden z nich z powodzeniem go rozmnaża. Jak wygląda forma czerwona tego kiryska można zobaczyć pod poniższymi linkami: https://youtu.be/VDY5vVMzYfw https://youtu.be/u5dfDWEzid8 https://youtu.be/rVOlZvwTkeM https://youtu.be/M_fdnwQ73kA https://youtu.be/9eWM3H9url8 Czytaj artykuł

Tekst: Piotr Szulada Rzeki Ameryki Południowej są pełne drapieżników żerujących na małych rybach, w tym na kiryskach. „Opancerzenie" nie zawsze w pełni chroni kiryski przed agresorami. Część gatunków ma naturalne ochronne ubarwienie oraz wykazuje zachowanie, które zabezpiecza je przed drapieżnikami (zastygają nieruchomo) - jednak nie jest to zjawisko powszechne. Innym mechanizmem obronnym, który niedawno odkryto, jest zdolność uwalniania toksyn w skrajnym stresie - ma to na celu powstrzymanie atakującego drapieżnika - niestety może to mieć też skutki śmiertelne dla kirysków. W handlu rybami tropikalnymi, transportowanie i przemieszczanie może narażać ryby na długotrwały stres. Niektórzy doświadczyli tego zjawiska, kupując w sklepie kiryski. Gdy docierali do domu, okazywało się, że wszystkie ryby padły po drodze. Taką sytuację opisał w 2002 roku znakomity brytyjski akwarysta Ian Fuller (bardzo polecam jego stronę scotcat.com). Podczas targów akwarystycznych zaobserwował sytuację, gdy zestresowana samica Corydoras sterbai uwolniła mętny śluz w okolicy skrzel. Ryby udało mu się uratować poprzez wymianę dużej części wody - kiryski w akwarium, gdzie to się stało, wróciły do normalnej dyspozycji. Proces odłowu, pakowania i transportu może być bardzo stresujący dla ryb i w efekcie może wywoływać samozatrucie. Niektóre gatunki kirysków są znane z uwalniania obronnej wydzieliny. Skład chemiczny tych toksycznych wydzielin jest nieznany. Siła toksyn uwalnianych przez kiryski różni się w zależności od gatunku, ale mogą one być bardzo śmiertelne dla grupy ryb w małej torebce transportowanej. W swoim naturalnym środowisku kiryski po uwolnieniu toksyn opuszczają siedlisko, ale nie jest to możliwe w plastikowym worku. W rezultacie ryby są narażone na działanie własnych toksyn - zazwyczaj przestają oddychać i umierają w ciągu kilku minut. Analiza toksyn wytwarzanych przez kiryski za pomocą różnych testów i spektrometrii mas (1) potwierdziła, że ich wydzieliny składają się z wielu związków białkowych przypominających jad. Obecnie bada się skład chemiczny „jadu” u wielu gatunków kirysków. W połączeniu z poznaniem składu chemicznego produkowanych przez kiryski toksyn badana jest anatomiczna i histologiczna budowa gruczołów ją produkujących (analiza anatomiczna (2) i histologiczna (3). Przy zastosowaniu badań anatomicznych został znaleziony gruczoł w pobliżu otworu, z którego wydzielana toksyna może się uwalniać. Sprawdzana jest również zależność anatomiczna i histologiczna między gruczołami, a promieniami twardymi płetw piersiowych w celu oceny zdolności używania ich jako narzędzi służących do zatrucia innych ryb. W praktyce akwarystycznej, aby wykluczyć samozatrucie, stosuje się często zabezpieczenie polegające na dodaniu na czas transportu do worka z kiryskami odrobiny węgla aktywnego. Nie zdarzyło mi się jeszcze, żeby tak przygotowane ryby nie przeżyły podróży. Obecność gruczołów wydzielających trujące toksyny naukowo potwierdzono u Corydoras sterbai i Corydoras duplicareus, ale prawdopodobnie analogicznie występują także u innych gatunków. Przypisy: (1) Spektrometria mas (MS, z ang. mass spectrometry) – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawą jest pomiar stosunku masy (m) do ładunku elektrycznego danego jonu (q). Jest metodą badania substancji za pomocą widma mas atomów i cząsteczek wchodzących w jej skład. Istota metody polega na tym, że zjonizowane atomy lub cząsteczki substancji są rozdzielane ze względu na wartość stosunku m/q i rejestrowane oddzielnie za pomocą spektrometru masowego. Z otrzymanego widma mas wyznacza się wartości mas oraz względną zawartość składników badanej substancji. (2) Anatomia - nauka o budowie narządów i układów ciała, posługuje się metodami na poziomie makroskopowym. Skupia się na badaniu ukształtowania organizmu. (3) Histologia - nauka o budowie, rozwoju i funkcjach tkanek, w przeciwieństwie do anatomii, zajmuje się badaniem mikroskopowej budowy ciała Dziękuję za konsultację merytoryczną Panu dr. Piotrowi Robakowskiemu, a za korektę polonistyczną Pani dr Ilonie Staroście.

Corydoras tukano, ciekawy gatunek kiryska z Rio Tiquié, górnego dorzecza Negro w Brazylii (Ostariophysi: Siluriformes: Callichthyidae) Corydoras tukano to ciekawy gatunek kiryska z Rio Tiquié, górnego Rio Negro w Brazylii. Wcześniej był określany w literaturze akwarystycznej jako Corydoras cf. reynoldsi i Corydoras aff. reynoldsi. Ten gatunek można łatwo odróżnić od wszystkich dotychczas opisanych, z wyjątkiem kirysków z gatunków Corydoras reynoldsi i Corydoras weitzmani. Mamy tu pewien wzór, składający się z trzech dużych, ciemnych plam, pierwsza (jakby „maska”) na głowie, na oku; druga na wysokości płetwy grzbietowej, a trzecia na tułowiu na wysokości płetwy tłuszczowej. C. tukano można odróżnić od C. reynoldsi, głównie przez plamy w tylnej części ciała, natomiast od C. weitzmani zwracając uwagę na obecność ciemnego „siodła” między płetwą grzbietową, a tłuszczową widoczne cztery ciemne paski w płetwie ogonowej. Ponadto cechą odróżniającą C. tukano od innych ww. gatunków jest średnica składanej ikry i jej ilość tzn. u C. tukano średnica ikry jest największa (około 2,2mm), a liczba składanych jaj niewielka (kilkanaście), podczas gdy np. C. reynoldsi składa dużo ikry o niewielkiej średnicy. Podczas badań ichtiologicznych w Rio Tiquié (dopływ Rio Uaupés, w górnym systemie Rio Negro w Estado do Amazonas, w Brazylii) odkryto niezwykłego kiryska, który przypominał kolorystyką Corydoras reynoldsi. Później okazało się, że gatunek ten był wcześniej wspomniany w literaturze akwarystycznej jako chociażby Corydoras cf. reynoldsi i Corydoras aff. reynoldsi już w roku 1998. Porównania między materiałem zebranym w Rio Tiquié, a Corydoras reynoldsi wykazały, że jest to w rzeczywistości odrębny gatunek. Pozyskany materiał i metodykę badań opisują dwaj brazylijscy ichtiolodzy Marcelo R. Britto i Flávio C.T. Lima w artykule z końca roku 2003 pt.: „Corydoras tukano, a new species of corydoradine catfish from the rio Tiquié, upper rio Negro basin, Brazil (Ostariophysi: Siluriformes: Callichthyidae)”. Dymorfizm płciowy. Dojrzałe samce mają wydłużone płetwy grzbietowe (szczególnie dwa pierwsze promienie). Z kolei samice są większe, bez wydłużonej płetwy grzbietowej, zaokrąglone w części brzusznej ciała, co jest znakiem gotowości do tarła. Dorosłe samce osiągają rozmiary nieco ponad 4 cm, samice ponad 5 cm. Popularna nazwa to „Waipotá” (zarówno w narzeczu Indian Tukano, jak i Tuyuka). W dokładnej lokalizacji gatunku dno rzeki jest piaszczyste z umiarkowaną ilością szczątków roślinnych. Corydoras tukano również odławiano w miejscach z przewagą podłoża glinianego. Zasięg występowania. Gatunek znany tylko z Rio Tiquié i jej dopływów, takich jak Rio Igarapé czy Rio Cabari. Rio Tiquié jest dopływem Rio Uaupés, w górnym dorzeczu Rio Negro w Brazylii, w pobliżu granicy brazylijsko-kolumbijskiej. Według rybaków z plemion Indian Tukano i Tuyuka Corydoras tukano występuje w dorzeczu Rio Tiquié, od jej dolnego biegu w górę rzeki do Caruru, gdzie znajduje się duży wodospad Cachoeira o wysokości około 8 m, który skutecznie oddziela dolną ichtiofaunę od górnej części tej rzeki. Według rybaków z plemion Tukano i Tuyuka, C. tukano jest nieobecny powyżej tego wodospadu. Etymologia (pochodzenie nazwy). Nazwa gatunkowa „tukano” wywodzi się od nazwy plemienia Tukano, grupy Indian z dorzecza górnego Rio Negro i Japurá / Caquetá w Brazylii, Kolumbii i Wenezueli. Do jej znaków rozpoznawczych należą cechy kulturowe, tj. język tukanoański, system klanów i dieta zawierająca jako podstawowe pożywienie maniok i ryby (Chernella, 1989; Ribeiro, 1995). Obecnie znany zasięg C. tukano znajduje się całkowicie na terytorium Indian Tukano. Rozmnażanie: Autor posiada ryby z odłowu, pozyskane z Niemiec dzięki uprzejmości Ingo Seidela - wybitnego akwarysty, autora wielu cenionych publikacji na temat kirysków i zbrojników. Grupa liczy piętnaście osobników F0 z przewagą samców. Trzeci rok ryby te podchodzą do tarła (stan na 7 lutego 2021 roku). Tarła u ryb z odłowu odbywają się przede wszystkim w styczniu i lutym. Tarlaki wymagają wody miękkiej, pH poniżej 6.7 – można wykorzystać szyszki czarnej olchy. Stymulacja do tarła następuje przy spadku ciśnienia – podmiana wody na 4-5 stopni chłodniejszą (typowa to 24 stopnie Celsjusza). Ikra jest bardzo duża - o średnicy ponad 2,2 mm, co powoduje, że przy niewielkim rozmiarze ryb jest jej niewiele. Odchów młodych jest jak na kiryski relatywnie trudny – młode są wrażliwe, rosną powoli. Po wylęgu osobniki są duże, karmione mogą być od początku larwami artemii. Bardzo dziękuję za konsultację merytoryczną Panu dr. Piotrowi Robakowskiemu, a za korektę polonistyczną Pani dr Ilonie Staroście.

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Corydoras tukano, ciekawy gatunek kiryska z Rio Tiquié, górnego dorzecza Negro w Brazylii Corydoras tukano, ciekawy gatunek kiryska z Rio Tiquié, górnego dorzecza Negro w Brazylii (Ostariophysi: Siluriformes: Callichthyidae) Corydoras tukano to ciekawy gatunek kiryska z Rio Tiquié, górnego Rio Negro w Brazylii. Wcześniej był określany w literaturze akwarystycznej jako Corydoras cf. reynoldsi i Corydoras aff. reynoldsi. Ten gatunek można łatwo odróżnić od wszystkich dotychczas opisanych, z wyjątkiem kirysków z gatunków Corydoras reynoldsi i Corydoras weitzmani. Mamy tu pewien wzór, składający się z trzech dużych, ciemnych plam, pierwsza (jakby „maska”) na głowie, na oku; druga na wysokości płetwy grzbietowej, a trzecia na tułowiu na wysokości płetwy tłuszczowej. C. tukano można odróżnić od C. reynoldsi, głównie przez plamy w tylnej części ciała, natomiast od C. weitzmani zwracając uwagę na obecność ciemnego „siodła” między płetwą grzbietową, a tłuszczową widoczne cztery ciemne paski w płetwie ogonowej. Ponadto cechą odróżniającą C. tukano od innych ww. gatunków jest średnica składanej ikry i jej ilość tzn. u C. tukano średnica ikry jest największa (około 2,2mm), a liczba składanych jaj niewielka (kilkanaście), podczas gdy np. C. reynoldsi składa dużo ikry o niewielkiej średnicy. Podczas badań ichtiologicznych w Rio Tiquié (dopływ Rio Uaupés, w górnym systemie Rio Negro w Estado do Amazonas, w Brazylii) odkryto niezwykłego kiryska, który przypominał kolorystyką Corydoras reynoldsi. Później okazało się, że gatunek ten był wcześniej wspomniany w literaturze akwarystycznej jako chociażby Corydoras cf. reynoldsi i Corydoras aff. reynoldsi już w roku 1998. Porównania między materiałem zebranym w Rio Tiquié, a Corydoras reynoldsi wykazały, że jest to w rzeczywistości odrębny gatunek. Pozyskany materiał i metodykę badań opisują dwaj brazylijscy ichtiolodzy Marcelo R. Britto i Flávio C.T. Lima w artykule z końca roku 2003 pt.: „Corydoras tukano, a new species of corydoradine catfish from the rio Tiquié, upper rio Negro basin, Brazil (Ostariophysi: Siluriformes: Callichthyidae)”. Dymorfizm płciowy. Dojrzałe samce mają wydłużone płetwy grzbietowe (szczególnie dwa pierwsze promienie). Z kolei samice są większe, bez wydłużonej płetwy grzbietowej, zaokrąglone w części brzusznej ciała, co jest znakiem gotowości do tarła. Dorosłe samce osiągają rozmiary nieco ponad 4 cm, samice ponad 5 cm. Popularna nazwa to „Waipotá” (zarówno w narzeczu Indian Tukano, jak i Tuyuka). W dokładnej lokalizacji gatunku dno rzeki jest piaszczyste z umiarkowaną ilością szczątków roślinnych. Corydoras tukano również odławiano w miejscach z przewagą podłoża glinianego. Zasięg występowania. Gatunek znany tylko z Rio Tiquié i jej dopływów, takich jak Rio Igarapé czy Rio Cabari. Rio Tiquié jest dopływem Rio Uaupés, w górnym dorzeczu Rio Negro w Brazylii, w pobliżu granicy brazylijsko-kolumbijskiej. Według rybaków z plemion Indian Tukano i Tuyuka Corydoras tukano występuje w dorzeczu Rio Tiquié, od jej dolnego biegu w górę rzeki do Caruru, gdzie znajduje się duży wodospad Cachoeira o wysokości około 8 m, który skutecznie oddziela dolną ichtiofaunę od górnej części tej rzeki. Według rybaków z plemion Tukano i Tuyuka, C. tukano jest nieobecny powyżej tego wodospadu. Etymologia (pochodzenie nazwy). Nazwa gatunkowa „tukano” wywodzi się od nazwy plemienia Tukano, grupy Indian z dorzecza górnego Rio Negro i Japurá / Caquetá w Brazylii, Kolumbii i Wenezueli. Do jej znaków rozpoznawczych należą cechy kulturowe, tj. język tukanoański, system klanów i dieta zawierająca jako podstawowe pożywienie maniok i ryby (Chernella, 1989; Ribeiro, 1995). Obecnie znany zasięg C. tukano znajduje się całkowicie na terytorium Indian Tukano. Rozmnażanie: Autor posiada ryby z odłowu, pozyskane z Niemiec dzięki uprzejmości Ingo Seidela - wybitnego akwarysty, autora wielu cenionych publikacji na temat kirysków i zbrojników. Grupa liczy piętnaście osobników F0 z przewagą samców. Trzeci rok ryby te podchodzą do tarła (stan na 7 lutego 2021 roku). Tarła u ryb z odłowu odbywają się przede wszystkim w styczniu i lutym. Tarlaki wymagają wody miękkiej, pH poniżej 6.7 – można wykorzystać szyszki czarnej olchy. Stymulacja do tarła następuje przy spadku ciśnienia – podmiana wody na 4-5 stopni chłodniejszą (typowa to 24 stopnie Celsjusza). Ikra jest bardzo duża - o średnicy ponad 2,2 mm, co powoduje, że przy niewielkim rozmiarze ryb jest jej niewiele. Odchów młodych jest jak na kiryski relatywnie trudny – młode są wrażliwe, rosną powoli. Po wylęgu osobniki są duże, karmione mogą być od początku larwami artemii. Bardzo dziękuję za konsultację merytoryczną Panu dr. Piotrowi Robakowskiemu, a za korektę polonistyczną Pani dr Ilonie Staroście. Czytaj artykuł

Artykuł przygotowany przeze mnie i Pana dr. Piotra Robakowskiego na temat oznaczeń nieopisanych jeszcze naukowo gatunków kiryskowatych. W tekście znajdują się tabele - pomiędzy nimi i po nich istotny tekst. Co-to-są-oznaczenia-C-i-CW.pdf

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Co to są oznaczenia C i CW - i po co je wymyślono dla podrodziny Corydoradinae? Artykuł przygotowany przeze mnie i Pana dr. Piotra Robakowskiego na temat oznaczeń nieopisanych jeszcze naukowo gatunków kiryskowatych. W tekście znajdują się tabele - pomiędzy nimi i po nich istotny tekst. Co-to-są-oznaczenia-C-i-CW.pdf Czytaj artykuł

W załączniku druga część artykułu przygotowana na moją prośbę przez Pana dr. Piotra Robakowskiego. Nowe-spojrzenie-na-systematykę-ryb-z-rodziny-Callichthyidae-cz.-II.pdf

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Nowe spojrzenie na systematykę ryb z rodziny Callichthyidae cz.2 W załączniku druga część artykułu przygotowana na moją prośbę przez Pana dr. Piotra Robakowskiego. Nowe-spojrzenie-na-systematykę-ryb-z-rodziny-Callichthyidae-cz.-II.pdf Czytaj artykuł

Dodane do bazy przez redakcję portalu zbrojnikowate.pl Kirysek pstry Corydoras paleatus Rodzaj: Corydoras Gatunek: Kirysek pstry Corydoras paleatus Synonimy: Kirysek, pstry Rozmiar: do 8 cm Temperatura: 18-26 °C pH: 6-8 Występowanie: Rio Parana Żywienie: Ryby wszystkożerne Usposobienie : Ryby stadne Ryby towarzyskie Tarło w niewoli: Uwagi: Kirysek pstry Corydoras paleatus (Jenyns, 1842) Naukowo kirysek pstry (Corydoras paleatus) został opisany już w 1842 roku przez Leonarda Jenynsa, na początku jako Callichthys paleatus. Materiał do badań został zebrany przez nikogo innego jak Karola Darwina podczas jego podróży statkiem H. M. S. Beagle wzdłuż Ameryki Południowej. Minęło jednak ponad 30 lat, aż francuski kapitan Rousseau po raz pierwszy przywiózł do Europy żywe ryby tego gatunku. Pozyskała je wówczas bardzo znana hodowla Carbonnier z Paryża, gdzie po raz pierwszy te ryby udało się rozmnożyć już w roku 1878. Od tego czasu (z krótkimi przerwami związanymi z działaniami wojennymi w XX wieku) ten gatunek kiryska jest powszechnie obecny w akwariach. Nie można już dzisiaj stwierdzić, gdzie dokładnie kirysek pstry został po raz pierwszy odłowiony. Współcześnie występowanie w naturze tej ryby stwierdzono m. in. w dolnym biegu rzeki Rio Parana w Argentynie, Brazylii i Urugwaju. C. paleatus ma jedną z najbardziej złożonych historii taksonomicznych wśród wszystkich kiryskowatych. Ze względu na dość szeroki zasięg występowania do tego gatunku zaliczono często ryby wyglądające bardzo podobnie, pochodzące z różnych lokalizacji, często uznając je za C. paleatus, a właściwie za jego tzw. formy (typy) lokalne, zależne od miejsca pochodzenia. Nie można całkowicie wykluczyć, że pod nazwą Corydoras paleatus nie ukrywają się jeszcze inne gatunki. Aby mieć tutaj pełną jasność, niezbędne są badania genetyczne, morfometryczne i merystyczne wszystkich znanych populacji i miejsc występowania, co na ten moment nie jest realne. Jednak ww. niejasności dotyczące klasyfikacji osobników podobnych do C. paleatus zostały w dużej części wyjaśnione, a przełom w tej kwestii wnosi praca naukowa autorstwa Tencatt L. F. C., de Britto M. R. i Pavanelli C. S. opublikowana 07 kwietnia 2016 r. w piśmie „Neotropical Ichthyology”. W powyższej publikacji dokonano kompleksowego przeglądu osobników opisywanych jako C. paleatus z różnych miejsc, co pozwoliło zarówno na jeszcze głębsze poznanie kiryska pstrego, a także na zidentyfikowanie nowego gatunku - Corydoras froehlichi (Tencatt, Britto & Pavanelli, 2016). Nowy gatunek występuje w górnym dorzeczu Rio Uruguai w rzekach: Canoas, do Peixe i Pelotas. Przez to, że już ponad 100 lat kiryski pstre są rozmnażane w akwariach, relatywnie łatwo doprowadzić je do tarła i odchować młode. Od dawna są komercyjnie rozmnażane u nas w kraju, a także w innych miejscach na świecie - również w azjatyckim przemyśle hodowlanym, skąd później trafiają do handlu. Jeżeli jeden gatunek przez wiele lat jest hodowany w dużych ilościach – i to na skalę światową, jak to jest w przypadku kiryska pstrego, to przy dużej ilości młodych od czasu do czasu dochodzi do spontanicznych mutacji i pojawiają się nowe formy hodowlane. W przypadku kiryska pstrego mamy tutaj do czynienia choćby z formą albinotyczną (o pozbawionym barwnika ciele i czerwonych oczach), weloniastą i ksantoryczną lub leucystyczną (o żółtym ciele i ciemnych oczach). Do tego, aby ta ryba była w dobrej kondycji i żeby przystąpiła do rozmnażania, niezbędna jest temperatura 18-26 stopni Celsjusza. Akceptowalne wartości pH są w przedziale 6-8, do prawie 20 dH. Przy wielu generacjach ryb uzyskanych w wyniku hodowli jest zrozumiałe, że ten gatunek kiryska wykształcił bardzo duże zdolności adaptacyjne. Całkowita długość (TL) tych ryb wynosi ok. 8 cm (w przypadku samic (samce są nieco mniejsze), zatem akwarium dla nich przeznaczone powinno mieć przynajmniej 80 litrów pojemności. Ponieważ są to ryby żerujące przy dnie jako substrat powinno się wybierać piasek lub delikatny żwir (bez ostrych krawędzi, które mogą uszkodzić delikatne wąsiki). Rośliny i dekoracji są to kwestia gustu – oczywiście powinno się je dobierać pod kątem temperatury i parametrów wody. Ponieważ kiryski te co jakiś czas podpływają do powierzchni wody, aby zaczerpnąć powietrza atmosferycznego, istotny jest ruch wody bądź jej filtrowanie. Aby ryby były w dobrej kondycji, konieczne są również cotygodniowe podmiany wody. Sposoby hodowli tego gatunku kirysków w światowej literaturze są szeroko opisane. Określa się kilka warunków: 1.dojrzałość oraz w dobra kondycja ryb przeznaczonych do tarła 2.ryby przed tarłem powinny być karmione żywym pokarmem np. doniczkowcem czy tubifexem 3. w akwarium tarliskowym powinny być miejsca do ukrycia w postaci np. łupin od kokosa, aby niegotowe jeszcze do tarła samice mogły się ukryć 4.grupę tarliskową najlepiej ustawić w proporcji 2:1 – samce:samice. Jeżeli kiryski stają się aktywne ponad normę, często oznacza to początek procesu rozmnażania. Z reguły samce podążają za najbardziej zaokrąglonymi, gotowymi do tarła samicami. Proces składania ikry jest bardzo podobny do innych kirysków, również charakterystyczne jest podczas zapłodnienia ustawienie samca i samicy przypominające literę T. Samica trzyma zapłodnione jaja w tzw. „torbie” („kieszonce”) z płetw brzusznych, a następnie przykleja je głównie do płaskich powierzchni w akwarium np. szyb, kamieni. Może zostać złożonych nawet do 250 jaj. Jeżeli przykłada się wagę do ilości odchowanych młodych kirysków, powinno się po tarle tarlaki odłowić albo ikrę przełożyć do wcześniej przygotowanego zbiornika, ponieważ ikra jest chętnie zjadana przez tarlaki. Młode wylęgają się po kilku dniach (najczęściej po 4-5) od złożenia ikry w zależności od temperatury wody. Jak tylko zostanie zresorbowany woreczek żółtkowy (co trwa 2-3 dni), powinno się zacząć karmienie larwami artemii (naupliusami). Jednak ze względu na dużą plastyczność tego gatunku młode można z sukcesem odchować na drobno sproszkowanym pokarmie sztucznym przeznaczonym dla narybku. Kiryski pstre są zdolne do dopasowania się do różnych warunków, są wytrzymałe, bezkonfliktowe, to gatunek o ciekawym dla obserwatora sposobie życia. Mam nadzieję, że zainteresuje też kolejne pokolenia akwarystów. Piotr Szulada Zdjecie Dominika Milner zdjecie Michal Zalewski @Jimmyjim widzimy wersje albino z długą płetwą Ikra na szybie - zdecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada Czytaj cały artykuł

Kirysek pstry Corydoras paleatus (Jenyns, 1842) Naukowo kirysek pstry (Corydoras paleatus) został opisany już w 1842 roku przez Leonarda Jenynsa, na początku jako Callichthys paleatus. Materiał do badań został zebrany przez nikogo innego jak Karola Darwina podczas jego podróży statkiem H. M. S. Beagle wzdłuż Ameryki Południowej. Minęło jednak ponad 30 lat, aż francuski kapitan Rousseau po raz pierwszy przywiózł do Europy żywe ryby tego gatunku. Pozyskała je wówczas bardzo znana hodowla Carbonnier z Paryża, gdzie po raz pierwszy te ryby udało się rozmnożyć już w roku 1878. Od tego czasu (z krótkimi przerwami związanymi z działaniami wojennymi w XX wieku) ten gatunek kiryska jest powszechnie obecny w akwariach. Nie można już dzisiaj stwierdzić, gdzie dokładnie kirysek pstry został po raz pierwszy odłowiony. Współcześnie występowanie w naturze tej ryby stwierdzono m. in. w dolnym biegu rzeki Rio Parana w Argentynie, Brazylii i Urugwaju. C. paleatus ma jedną z najbardziej złożonych historii taksonomicznych wśród wszystkich kiryskowatych. Ze względu na dość szeroki zasięg występowania do tego gatunku zaliczono często ryby wyglądające bardzo podobnie, pochodzące z różnych lokalizacji, często uznając je za C. paleatus, a właściwie za jego tzw. formy (typy) lokalne, zależne od miejsca pochodzenia. Nie można całkowicie wykluczyć, że pod nazwą Corydoras paleatus nie ukrywają się jeszcze inne gatunki. Aby mieć tutaj pełną jasność, niezbędne są badania genetyczne, morfometryczne i merystyczne wszystkich znanych populacji i miejsc występowania, co na ten moment nie jest realne. Jednak ww. niejasności dotyczące klasyfikacji osobników podobnych do C. paleatus zostały w dużej części wyjaśnione, a przełom w tej kwestii wnosi praca naukowa autorstwa Tencatt L. F. C., de Britto M. R. i Pavanelli C. S. opublikowana 07 kwietnia 2016 r. w piśmie „Neotropical Ichthyology”. W powyższej publikacji dokonano kompleksowego przeglądu osobników opisywanych jako C. paleatus z różnych miejsc, co pozwoliło zarówno na jeszcze głębsze poznanie kiryska pstrego, a także na zidentyfikowanie nowego gatunku - Corydoras froehlichi (Tencatt, Britto & Pavanelli, 2016). Nowy gatunek występuje w górnym dorzeczu Rio Uruguai w rzekach: Canoas, do Peixe i Pelotas. Przez to, że już ponad 100 lat kiryski pstre są rozmnażane w akwariach, relatywnie łatwo doprowadzić je do tarła i odchować młode. Od dawna są komercyjnie rozmnażane u nas w kraju, a także w innych miejscach na świecie - również w azjatyckim przemyśle hodowlanym, skąd później trafiają do handlu. Jeżeli jeden gatunek przez wiele lat jest hodowany w dużych ilościach – i to na skalę światową, jak to jest w przypadku kiryska pstrego, to przy dużej ilości młodych od czasu do czasu dochodzi do spontanicznych mutacji i pojawiają się nowe formy hodowlane. W przypadku kiryska pstrego mamy tutaj do czynienia choćby z formą albinotyczną (o pozbawionym barwnika ciele i czerwonych oczach), weloniastą i ksantoryczną lub leucystyczną (o żółtym ciele i ciemnych oczach). Do tego, aby ta ryba była w dobrej kondycji i żeby przystąpiła do rozmnażania, niezbędna jest temperatura 18-26 stopni Celsjusza. Akceptowalne wartości pH są w przedziale 6-8, do prawie 20 dH. Przy wielu generacjach ryb uzyskanych w wyniku hodowli jest zrozumiałe, że ten gatunek kiryska wykształcił bardzo duże zdolności adaptacyjne. Całkowita długość (TL) tych ryb wynosi ok. 8 cm (w przypadku samic (samce są nieco mniejsze), zatem akwarium dla nich przeznaczone powinno mieć przynajmniej 80 litrów pojemności. Ponieważ są to ryby żerujące przy dnie jako substrat powinno się wybierać piasek lub delikatny żwir (bez ostrych krawędzi, które mogą uszkodzić delikatne wąsiki). Rośliny i dekoracji są to kwestia gustu – oczywiście powinno się je dobierać pod kątem temperatury i parametrów wody. Ponieważ kiryski te co jakiś czas podpływają do powierzchni wody, aby zaczerpnąć powietrza atmosferycznego, istotny jest ruch wody bądź jej filtrowanie. Aby ryby były w dobrej kondycji, konieczne są również cotygodniowe podmiany wody. Sposoby hodowli tego gatunku kirysków w światowej literaturze są szeroko opisane. Określa się kilka warunków: 1.dojrzałość oraz w dobra kondycja ryb przeznaczonych do tarła 2.ryby przed tarłem powinny być karmione żywym pokarmem np. doniczkowcem czy tubifexem 3. w akwarium tarliskowym powinny być miejsca do ukrycia w postaci np. łupin od kokosa, aby niegotowe jeszcze do tarła samice mogły się ukryć 4.grupę tarliskową najlepiej ustawić w proporcji 2:1 – samce:samice. Jeżeli kiryski stają się aktywne ponad normę, często oznacza to początek procesu rozmnażania. Z reguły samce podążają za najbardziej zaokrąglonymi, gotowymi do tarła samicami. Proces składania ikry jest bardzo podobny do innych kirysków, również charakterystyczne jest podczas zapłodnienia ustawienie samca i samicy przypominające literę T. Samica trzyma zapłodnione jaja w tzw. „torbie” („kieszonce”) z płetw brzusznych, a następnie przykleja je głównie do płaskich powierzchni w akwarium np. szyb, kamieni. Może zostać złożonych nawet do 250 jaj. Jeżeli przykłada się wagę do ilości odchowanych młodych kirysków, powinno się po tarle tarlaki odłowić albo ikrę przełożyć do wcześniej przygotowanego zbiornika, ponieważ ikra jest chętnie zjadana przez tarlaki. Młode wylęgają się po kilku dniach (najczęściej po 4-5) od złożenia ikry w zależności od temperatury wody. Jak tylko zostanie zresorbowany woreczek żółtkowy (co trwa 2-3 dni), powinno się zacząć karmienie larwami artemii (naupliusami). Jednak ze względu na dużą plastyczność tego gatunku młode można z sukcesem odchować na drobno sproszkowanym pokarmie sztucznym przeznaczonym dla narybku. Kiryski pstre są zdolne do dopasowania się do różnych warunków, są wytrzymałe, bezkonfliktowe, to gatunek o ciekawym dla obserwatora sposobie życia. Mam nadzieję, że zainteresuje też kolejne pokolenia akwarystów. Piotr Szulada Zdjecie Dominika Milner zdjecie Michal Zalewski @Jimmyjim widzimy wersje albino z długą płetwą Ikra na szybie - zdecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada Zdjecie Piotr Szulada